Ochrona prywatności jest jednym z praw zawartych w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej
i wraz z prawem do ochrony danych osobowych tworzy podłoże dla Rozporządzenia ogólnego
o ochronie danych osobowych (RODO). Jednak u podstaw Unii Europejskiej leży też transparentność życia publicznego i prawo dostępu do informacji publicznej. W ramach realizacji tego prawa można spotkać się z koniecznością przekazania informacji o osobie, co może wiązać się z ograniczeniem jej prawa do prywatności.
Osoba publiczna a dane osobowe
Wskazać należy, że na podstawie art. 86 RODO istnieje możliwość ujawnienia danych osobowych przez podmiot publiczny “dla pogodzenia publicznego dostępu do dokumentów urzędowych z prawem do ochrony danych osobowych niniejszego rozporządzenia”.
Uszczegółowienie omawianej kwestii jest jednak ustawa o dostępnie do informacji publicznej z dnia 6 września 2001 roku. Jej zapisy określają powszechne prawo do informacji publicznej, a także ograniczenia tego prawa ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorstwa.
Osoba publiczna- definicja
Jak więc w obrocie reguluje się relacje między osobą publiczna a danymi osobowymi?
Podstawą każdego stanowiska jest wyważenie między prawem do prywatności a dostępem do informacji publicznej. Ustawa o dostępie do informacji publicznej powinna wskazywać kim jest osoba publiczna. Definicja taka nie została jednak zamieszczona w tym akcie prawnym.
W orzecznictwie można odnaleźć tezę, że osobą publiczną jest osoba związana z kierowaniem
i funkcjonowaniem organu władzy publicznej, kształtująca jego stosunki i decydująca o majątku publicznym.
Część sądów administracyjnych przyjmuje inną wykładnię orzekając, że samo otrzymywanie wynagrodzenia z budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego powoduje, że taka osoba staje się osobą publiczną i jej prawo do prywatności oraz ochrona danych osobowych zostają ograniczone. To ograniczenie niezależnie od stanowiska zajmowanego przez sądy powinno być traktowane jako minimalna ingerencja w sferę prywatności.
Sprawdź jak wdrożyć RODO w twojej organizacji
Osoba publiczna a informacja publiczna
Za informację publiczną dostępną dla każdego, orzecznictwo wskazuje: uznaje się imię i nazwisko, zajmowane stanowisko i otrzymywane wynagrodzenie pochodzące ze środków publicznych. Warto jednak podkreślić, że wynagrodzenie jest traktowane różnie w orzecznictwie. Część sądów stoi na stanowisku, że podawanie wynagrodzenia konkretnej osoby publicznej, która zajmuje stanowisko lub jest zatrudniona przez urząd, spółkę lub jednostkę samorządową narusza jej prawo do prywatności. Zatem, zawracając się do organu o informację publiczną w zakresie osób zatrudnionych w tych instytucjach należy liczyć się z odmową udzielenia informacji w zakresie wynagrodzenia. Orzecznictwo wskazuje, że wyjątek mogą stanowić informacje dotyczące osób publicznych zajmujących stanowiska z wyboru lub stanowiska kierownicze. Od decyzji odmownej można oczywiście odwołać się do sądu administracyjnego.
Na drodze sądowej też waży się często interes społeczny jakim jest realizacja dostępu do informacji publicznej z prawem do prywatności i ochroną danych osobowych.
Osoba publiczna jako osoba funkcjonująca w przestrzeni publicznej
W potocznym rozumieniu za osobę publiczną uznaje się osobę obecną w ogólnym życiu publicznym.
Nie są to tylko i wyłącznie osoby pełniące funkcje lub zajmujące stanowiska publiczne, lecz wszyscy celebryci, influencerzy, twórcy, autorzy, aktorzy etc. Osoby te często udzielają wywiadów, zamieszczają informacje o sobie w mediach społecznościowych, a tym samym, sami świadomie rezygnują z prawa do prywatności. Tego typu informacje nie znajdują się więc pod ochroną Rozporządzenia, bowiem osoby te same zrezygnowały z prawnej ochrony tych informacji. Przykładowo, jeżeli celebryta opowiada o wypadku, którego był uczestnikiem i obrażeniach, które odniósł, to nie można mówić o zakazie ujawniania informacji o stanie zdrowia, bowiem osoba ta sama udzieliła tej informacji. Każdy może zarządzać własnymi danymi i każdy może, ale nie musi, korzystać z prawa do prywatności.
Praktyka wskazuje, że relacja między prywatnością i ochroną danych osobowych osób publicznych, często znajduje rozstrzygnięcie w orzecznictwie sądów. Składając wniosek o jej udostępnienie należy mieć to na uwadze.
