Monitoring wizyjny definicja
Za monitoring wizyjny uważa się system przekazywania oraz rejestracji obrazu z określonych miejsc w zamkniętym systemie odbiorczym, mający na celu nadzór nad obszarem. Jest to więc system pozwalający śledzić na odległość zdarzenia rejestrowane przez jedną lub więcej kamer. Ważnym jest element rejestrowania, czyli utrwalania obrazu, do którego potrzebne są różnego rodzaju kamery, ale także rejestratory do przetwarzania obrazu i narzędzia do przesyłu. Warto zaznaczyć, że nie jest to definicja z aktu prawa, a przyjęta w obiegu i decyzjach UODO, definicja funkcjonalna.
Sprawdź jak wdrożyć RODO w twojej organizacji
Monitoring a RODO- cel
RODO nie zabrania stosowania monitoringu. Nakłada jednak pewne obowiązki na osoby, które utrwalają wizerunek innych osób na nagraniach z monitoringu.
W pierwszej kolejności, przed rozpoczęciem przetwarzania należy zapewnić zgodność przetwarzania z prawem poprzez określenie celów przetwarzania. Może to być np. Zwiększenie ochrony mienia i majątku lub zwiększenie bezpieczeństwa. Przy czym pamiętać należy, że zgodnie z wytycznymi Europejskiej Rady Ochrony Danych (EROD)[1], monitoring wizyjny wykorzystywany wyłącznie do celów „bezpieczeństwa” lub „własnego bezpieczeństwa” nie jest pojęciem wystarczająco precyzyjny, a co więcej jest sprzeczny z zasadą stanowiącą, że dane osobowe są przetwarzane w sposób zgodny z prawem, przejrzysty i uczciwy w odniesieniu do osoby, której dane dotyczą.
Monitoring a RODO – prawnie uzasadniony interes
Tak naprawdę każda podstawa przetwarzania danych opisana w art. 6 RODO może stanowić podstawę przetwarzania danych pochodzących z monitoringu wizyjnego. W praktyce jednak, spotkać się można najczęściej z uzasadnionym interesem administratora.
Wykorzystywanie monitoringu będzie zgodne z prawem, jeśli interesy administratora są nadrzędne w stosunku do interesów osób, których dane są przetwarzane lub ich podstawowych praw i wolności. W jaki sposób w praktyce określić zatem co może być rozpatrywane jako prawnie uzasadniony interes w kontekście monitoringu wizyjnego?
Najczęściej monitoring wizyjny wykorzystywany jest w celu ochrony nieruchomości przed
włamaniem, kradzieżą lub aktami wandalizmu. Jednak, żeby mówić o prawnie uzasadnionym interesie, wspomniana potrzeba ochrony powinna mieć wymiar realny i bieżący. Jak wskazuje EROD, przed rozpoczęciem monitoringu musi zaistnieć sytuacja rzeczywistego zagrożenia – np. szkoda lub poważne incydenty wandalizmu mające miejsce w przeszłości. Administratorzy w celu rozliczalności powinni takie sytuacje dokumentować.
Monitoring wizyjny a ochrona danych osobowych
Dane osobowe wykorzystywane do każdego rodzaju przetwarzania, także z wykorzystaniem monitoringu wizyjnego, powinny być adekwatne, stosowne i ograniczone do tego, co niezbędne do celów, w których są przetwarzane. Wiąże się to przede wszystkim z ograniczeniami obszaru objętego monitoringiem. Nie można monitorować posesji sąsiada tłumacząc się ochroną własnego mienia i interesu. Monitoring musi być tak skierowany i umiejętnie ustawiony, aby jak najmniej osób trzecich znajdowało się w jego zasięgu. Monitoring musi też być jasno oznaczony – osoba wchodząca na obszar objęty monitoringiem musi być tego świadoma.
Ważnym elementem każdego prawidłowo rozmieszczonego monitoringu wizyjnego jest również informacja o celach i zasadach wykorzystania zebranych na monitoringu danych osobowych. Prawidłowo zastosowany monitoring wizyjny wymaga więc poinformowania osób ujętych na nagraniach o tożsamości administratora danych oraz pozostałych informacjach wynikających z art. 13 RODO. Osoby objęte nagraniami mają również prawo do dostępu do nagrań. Przykładowo, co do zasady, właściciel parkingu, na którym jest stosowany monitoring powinien udostępnić nagranie, na którym widać sprawcę typowej szkody parkingowej. Nie jest to oczywiście prawo rozciągnięte w czasie w sposób nieokreślony, bowiem każdy administrator powinien wyznaczyć okres przechowywania danych.
Monitoring wizyjny a ochrona danych osobowych pracowników
Podobne zasady dotyczą zakładów pracy, tutaj zakazane jest stosowanie monitoringu w pomieszczeniach sanitarnych, szatniach, stołówkach oraz palarniach. Dodatkowo należy pracowników poinformować o zastosowanym monitoringu w przedsiębiorstwie – czy to przez regulamin pracy, czy obwieszczenie. Przepisy prawa pracy wskazują, że nagrania obrazu można przetwarzać wyłącznie do celów, dla których zostały zebrane i przechowywać przez okres nieprzekraczający 3 miesięcy od dnia nagrania. Wyjątkiem jest sytuacja, gdzie nagrania stanowią dowód w postępowaniu prowadzonym na podstawie prawa. Wtedy termin przetrzymywani nagrania może przedłużyć się do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
Jak wskazuje Urząd Ochrony Danych Osobowych, monitoring wizyjny jest jedną z najbardziej inwazyjnych form przetwarzania danych osobowych i powinien być stosowany jedynie w sytuacji, gdy nie istnieją inne, mniej ingerujące w prywatność środki umożliwiające zapewnienie bezpieczeństwa. Monitoring wizyjny a ochrona danych osobowych zawsze powinny iść ze sobą w parze.
[1] Wytyczne 3/2019 w sprawie przetwarzania danych osobowych przez urządzenia wideo Wersja 2.0 przyjęta w dniu 29 stycznia 2020 r.
